Anna Rusiecka

Gimnazjum w Karlinie

Turniej wiedzy o wodzie „ Woda jest życiem”

Często słyszymy o problemach związanych z ochroną środowiska i ekologii. Musimy zdawać sobie sprawę z tego, że jesteśmy częścią przyrody, a niszcząc ją i lekceważąc jej prawa – niszczymy samych siebie. Powstaje pytanie: kiedy i w jaki sposób budzić świadomość ekologiczną? Wszyscy zapewne zgodnie wskażą na szkołę i niewątpliwie będą mieli rację. Dlatego na lekcjach chemii, biologii, geografii i innych przedmiotów te zagadnienia są poruszane. W naszym gimnazjum odbywają się różne imprezy mające na celu edukację pro środowiskową. Jedną z nich był turniej klas II pod tytułem „Woda jest życiem” przygotowany przez uczniów klas III – członków koła chemicznego. Stał się on okazją do szerzenia wiedzy ekologicznej i korelacji treści nauczania wielu przedmiotów. Uczniowie klas II odpowiadali na pytania dotyczące wiedzy z różnych przedmiotów i ochrony środowiska, rozwiązywali krzyżówkę, uzupełniali obieg wody w przyrodzie, odgadywali przysłowia i czynności związane z wodą. Uczniowie musieli wykazać się też pomysłowością, ponieważ każda klasa musiała przygotować rewię mody plażowej i wiersz lub piosenkę tematycznie związane z wodą.

Sądzę, że w czasie turnieju połączyliśmy przyjemne z pożytecznym i podczas dwugodzinnej zabawy uczniowie utrwalili i poszerzyli swoje wiadomości dotyczące wody i jej ochrony a także wspaniale się bawili.

1. Opis turnieju:

Ilość uczestników: 6 klas drugich gimnazjum

Potrzebne materiały: karty odpowiedzi, długopisy, mazaki,

wędki, tablica z logogryfem,

tablica do rysowania, tabela punktacji.

2. Cele turnieju:

- znaczenie wody dla życia, jej zagrożenia i ochrona

- wykazanie korelacji międzyprzedmiotowych z chemii,

biologii, geografii i fizyki

- twórczy wysiłek umysłowy

- łączenie rozrywki z nauką

- odpowiedzialność za zadanie wykonywane w grupie

- nauka wspólnej zabawy i podporządkowania się ustalonym regułom

- rozwój fantazji, orginalności i zdolności improwizacji

- możliwość aktywnego spędzenia czasu

- wykorzystanie ruchu jako środka ekspresji

3. Przebieg turnieju:

- klasy zajmują wskazane miejsca na trybunach

- przedstawiciele klas siadają przy oddzielnych stolikach

- prowadzący przedstawia poszczególne zadania

- grupy po upływie określonego czasu (różny w zależność od rodzaju zadania)przedstawiają rozwiązania

- nad przebiegiem turnieju czuwa komisja, która przyznaje punkty

- wygrywa grupa, która zgromadzi największą ilość punktów

- wszystkie konkurencje prowadzone są przez uczniów klas III – uczestników koła chemicznego.

Scenariusz turnieju klas II „Woda jest życiem”

1. Prezentacja klas

- nazw drużyny kojarząca się z wodą (0-2 pkt.)

- wierszyk lub piosenka tematycznie związana z wodą(0-2pkt.)

2. Wodne domino-pojęcia i definicje dotyczące wody i roztworów wodnych, które należy połączyć parami (0-6 pkt. )

Wodne domino

1. Tlenek wodoru A. Mieszanina

niejednorodna

2. Rozdzielanie składników B. Roztwór właściwy

roztworu

3. Rozdzielanie składników C. Destylacja

zawiesiny

4. Ilość gramów substancji

rozpuszczonej w 100g D. H₂O

wody w danej temperaturze

5. (ms:mr) 100% E. Przyspiesza rozpuszczanie

ciał stałych w wodzie

6. Benzyna, alkohole, woda F. Dodając substancji

rozpuszczanej do

roztworu

7. Sól kuchenna, cukier, woda G. Dolewając wody do

roztworu

8. Jednorodna mieszanina

cukru z wodą H. Sączenie

9. Mieszanina piasku z wodą I. Rozpuszczalność

10. Ogrzewanie, mieszanie,

rozdrabnianie J. Cp

11. Zwiększamy stężenie

procentowe roztworu K. Rozpuszczalniki

12. Zmniejszamy stężenie L. Substancje

procentowe roztworu rozpuszczane

3. Pływanie na czas – jedna osoba (0-3 pkt.)

1 zawodnik(najlepszy pływak) z każdej drużyny pływa na

wózeczku gimnastycznym, na czas.

4. Kalambury – rysowanie czynności związanych z wodą (0-3 pkt. )

jedna osoba z klasy losuje czynność związaną z wodą i rysuje ją na

tablicy. Klasa zgaduje. Wygrywa klasa, która odgadła najszybciej.

Ø Łowienie ryb w rzece

Ø Picie wody przez słomkę

Ø Pływanie w jeziorze

Ø Gaszenie pragnienia

Ø Moknięcie na deszczu

Ø Skakanie przez falę

Ø Pranie ręczne

5. Wiedza – wszystkie klasy odpowiadają jednocześnie na dwa

kolejne pytania, z różnych dziedzin, na kartach odpowiedzi.

(2x 0-2 pkt. )

Biologia:

1. Jaki procent naszego ciała stanowi woda?
2. Wymień trzy funkcje jakie pełni woda w organizmie człowieka?
3. Jakie jest dzienne zapotrzebowanie człowieka na wodę?
4. Która tkanka roślinna jest odpowiedzialna za transport wody?
5. Podaj przynajmniej 2 witaminy rozpuszczalne w wodzie.
6. Wymień sposoby usuwania nadmiaru wody z organizmu człowieka.
7. Wymień kręgowce które muszą rozmnażać się w wodzie.
8. Wyjaśnij pojęcie ekologia?

Geografia:

1. Wymień nazwę i długość najdłuższej rzeki Europy.
2. Podaj nazwę i głębokość najgłębszego rowu oceanicznego.
3. Wymień nazwę dwóch kolorowych mórz i podaj na jakich leżą kontynentach.
4. Ile procent globu ziemskiego zajmują morza i oceany? Ile to km²?
5. Największe zasoby wody słodkiej znajdują się w:

a) atmosferze

b) rzekach

c) lodowcach

d) jeziorach

6. Jak nazywa się wodna powłoka Ziemi?
7. Wymień nazwy 2 mórz o dużym zasoleniu.
8. Co to jest źródło?

Zanieczyszczenia:

1. Wymień 3 źródła zanieczyszczenia wód.
2. Czy dzikie wysypiska śmieci powodują zanieczyszczenia wód? Krótko uzasadnij.
3. W jaki sposób zanieczyszczona woda dostaje się do organizmu Człowieka?
4. Jakimi cechami powinna charakteryzować się woda pitna?
5. Wymień 3 skutki zanieczyszczenia wód.
6. Które z polskich rzek odprowadzają najwięcej zanieczyszczeń do Bałtyku?
7. Wymień 2 organizmy wrażliwe na zanieczyszczenia wód.
8. Na czym polega biologiczne oczyszczanie ścieków?

Niespodzianka:

1. Do jakich celów używamy wody w gospodarstwie domowym?
2. Dlaczego lód pływa po powierzchni wody?
3. Wymień rzeki przepływające przez Karlino.
4. Dlaczego żyletka ostrożnie położona na powierzchni wody nie tonie?
5. Dlaczego woda w morzu jest słona?
6. Podaj 3 sposoby oszczędzania wody w gospodarstwie domowym.
7. Jakie prawo fizyczne znajduje potwierdzenie podczas kąpieli w wannie?
8. Czy bez obaw możemy pić wodę deszczową? Krótko uzasadnij.

6. Rewia mody plażowej (0-3 pkt. ) Każda klasa prezentuje

przygotowane stroje z odpowiednim komentarzem.

7. Uzupełnianie obiegu wody w przyrodzie (0-3 pkt ) Drużyny

otrzymują kserokopie schematu obiegu wody w przyrodzie i

uzupełniają ogniwa obiegu. Muszą wykorzystać następujące

określenia: gleba, morze, rzeka, chmury, opady, spływ podziemny,

transpiracja, przenikanie, spływ wód powierzchniowych, jezioro,

parowanie.

8. Wiedza (2x 0-2 pkt. )

9. Kalambury – przysłowia zawiązane z wodą. (0-3 pkt. )

Jedna osoba z klasy losuje przysłowie lub powiedzenie związane z

wodą ,które następnie pokazuje a klasa odgaduje. Wygrywa klasa

która odgadnie najszybciej.

Ø W gorącej wodzie kąpany

Ø Robić wodę z mózgu

Ø Z wielkiej chmury mały deszcz

Ø Cicha woda brzegi rwie

Ø Przepadł jak kamień w wodę

Ø Sitem wody nie nabierzesz

Ø Wpaść z deszczu pod rynnę

Ø Krew nie woda

10. Krzyżówka (2x 0-2 pkt. )

Dwuosobowa drużyna z każdej klasy losuje po dwa hasła do

logogryfu. Jeśli nie potrafią udzielić odpowiedzi może

pomóc klasa, ale wówczas otrzymują mniejszą liczbę punktów.

1.

T

L

E

N

E

K

W

O

D

O

R

U

2.

T

O

P

N

I

E

N

I

E

3.

D

E

K

A

N

T

A

C

J

A

4.

S

O

L

A

N

K

A

5.

A

S

O

C

J

A

C

J

A

6

K

R

Z

E

P

N

I

Ę

C

I

E

7

S

K

R

A

P

L

A

N

I

E

8

S

Y

N

T

E

Z

A

9

Ż

Y

C

I

E

10

H

Y

D

R

O

G

R

A

F

I

A

S

U

B

L

I

M

A

C

J

A

K

R

Y

S

T

A

L

I

Z

A

C

J

A

13

T

L

E

N

14

M

I

E

S

Z

A

N

I

N

A

Hasła:

1. chemiczna nazwa wody
2. przechodzenie substancji ze stanu stałego w ciekły
3. zlewanie cieczy znad osadu
4. roztwór wody z solą
5. zdolność łączenia się wody w większe skupiska
6. zmiana ciekłego stanu skupienia w stan stały
7. przechodzenie ze stanu gazowego (lotnego) w ciekły
8. reakcja łączenia
9. bez wody nie byłoby go na naszej planecie
10. nauka o wodzie
11. przechodzenie ze stanu stałego w gazowy
12. proces ten następuje gdy obniżamy temperaturę roztworu nasyconego
13. w cząsteczce wody występuje jeden atom tego pierwiastka
14. jeden ze sposobów przyśpieszających rozpuszczanie substancji

11. Wyścigi w płetwach z przenoszeniem wody (0-3 pkt. )

Gospodarz i zastępca każdej klasy bierze udział w wyścigu w płetwach z przenoszeniem wody. Konkurencja odbywa się na czas.

12. Wiedza (2x 0-2 pkt. )

13. Wędka szczęścia – łowienie ryb

Ø czas 1 minuta

Ø 1 ryba 2 punkty

Wytypowany przez klasę „najlepszy wędkarz” łowi, w

ustalonym czasie, na wędkę styropianowe rybki. Liczba

punktów zależy od ilości „złowionych” ryb.

Podsumowanie i ogłoszenie wyników przez przewodniczącą komisji.

Wręczenie nagród.

Literatura:

v „Woda jest życiem” – materiały opracowane przez GSI ZHP

v J. Niemiec „Wszechobecna woda” Aura 1/2002

v R. Górska „Quiz o wodzie” Aura 1/2002

v A. Reder, M. Mróz-Duda „Woda jest życiem – scenariusz turnieju“ Chemia w szkole 2/1999

v Podręczniki szkolne do chemii, geografii, biologii i fizyki